to lecimy najpierw definicyjnie:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Koszty_sta%C5%82e
http://pl.wikipedia.org/wiki/Koszty_zmienne

teraz bardziej obrazowo:
Niezależnie od tego co jest wytworem danego przedsiębiorstwa, zasady z
grubsza są takie same. Nie ważne czy produkujesz śrubki, pieczesz chleb,
zajmujesz sie rolnictwem , wyświetlasz filmy, prowadzisz kiosk z gazetami.

Masz zawsze kilka elementów. Z jednej strony jest to twój warsztat pracy
- biuro, maszyny, administracja a z drugiej już bezpośrednia produkcja -
paliwo, płace dla osób produkujących (tutaj - rolników, frezerów,
piekarzy, sprzedawców), części zamienne do maszyn, czyli krótko mówiąc
wszystkie koszty związane z produkcją.

I to jest z grubsza rozróżnienie między kosztami stałymi a zmiennymi.

Czy w kinie sprzęt wyświetlający można zaliczyć do kosztów stałych, czy
zmiennych? Sam wyświetlacz oczywiście zakupujesz (załóżmy że się nigdy
nie popsuje i bedzie działał wiecznie) jednorazowo. Ale co powiedzieć o
prądzie wykorzystywanym do tego wyświetlacza? zawsze będzie się go
zuzywać _jednakowo_ ? to samo pytanie do żarówek, ludzi potrzebnych do
obsługi tej maszyny itd.

No i wróćmy na teren gospodarstwa rolniczego. Teren którego dotyczy
działalność jest w jakikolwiek sposób zmienny w zależności od produkcji?
Nie, zawsze masz to samo miejsce na park maszynowy, te sama stodołę do
przechowywania przetworów (np. zboża) i samo pole. A dalej masz
wykorzystanie maszyn - w zależności od ilości uprawy. Ale też te same
maszyny, niezależnie co z nimi robisz w sezonie, musisz odpowiednio
utrzymać - oczyścić, zakonserwować. Koszt stały? koszt zmienny? hmmm


no i na koniec najważniejsze, co mi sie nasunęło po tym co napisałeś.
Zwróć uwagę, że nic nie piszę o skali produkcji. Bo przy tym rozważaniu
nie ma znaczenia.

Wyżej chciałeś udowodnienia większej wydajności większego i mniejszej
mniejszego przedsiębiorstwa. Oprę się tutaj o gospodarstwo rolne.

Załóżmy, że są dwa przedsiębiorstwa które zajmują się żytem. Te same
okolice, tak samo słońce opala jak i deszcz moczy. Krótko mówiąc, w
jednym i drugim przypadku bedziemy mieli taką samą wydajność z hektara
(dajmy na to X kwintali). Przedsiębiorstwo A ma 1 hektar, czyli
potrzebuje mieć zasoby do wytworzenia X. Przedsiębiorstwo B ma 100
hektarów, czyli potrzebuje zasoby do wytworzenia 100X. Pozornie się
wydaje, że wystarczy pomnożyć przez 100 zasoby A żeby uzyskac zasoby B,
albo analogicznie podzielić zasoby B żeby uzyskać zasoby A.

Jeżeli możemy mówić o pełnej proporcjonalności w wymiarach pola (w
pierwszym przypadku pole jest 100 razy mniejsze niż w drugim) czy w
wymiarach magazynu (czy tam stodoły, w pierwszym przypadku potrzebujemy
100 razy mniejszego zasobu niż w drugim).
Co jednak powiedzieć o samej uprawie? skupmy sie na jednym tylko jego
elemencie, na zbiorze. Czy A i B będą używały jednakowych maszyn? raczej
nie. Czyli już widać, że poniesione koszty wytworzenia tego
proporcjonalnego X będą w obydwu przypadkach nieproporcjonalne.
Dlaczego? bo większa maszyna np. skosi szybciej, czyli będzie pracowac
bardziej wydajnie (przy kosztach porównywalnie niższych niż w
przedsiębiorstwie A). Wystarczający dowód?