Płace w Polsce i na świecie

Przeczytaj także: Zarobki 2008: Top10 prezesów spółek

Znacząca podwyżka płac w Polsce miała dwa powody. Firmy w tym okresie odnotowały stosunkowo dobre wyniki, a ceny dość szybko rosły. Wywołało to sytuację, w której pracodawcy chętniej niż zwykle zgodzili się na wzrost pensji. Wysokiemu wzrostowi wydatków na wynagrodzenia w Polsce towarzyszył spory skok PKB – o 4,3 %. Podobna sytuacja miała miejsce w Estonii gdzie gospodarka i za¬trud¬nie¬nie zwiększyły się o ok. 8,5 %. W Rumunii PKB wzrósł o 4,4 %, choć zatrudnienie spadło o 2,7 %. Fakt, iż kraje Europy Środkowo – Wschodniej odnotowują wzrost wysokości przeciętnych wynagrodzeń jest zjawiskiem jak najbardziej pozytywnym, zwłaszcza że różnice w porównaniu z pensjami w Europie Zachodniej ciągle są ogromne (średnio 3 400 PLN w Polsce i średnio 3 200 EURO w Niemczech). Nie należy również się obawiać, iż poprzez wzrost przeciętnego wynagrodzenia polska gospodarka stanie się mniej konkurencyjna, ponieważ wydajność pracy rośnie szybciej niż płaca.

2. Płaca minimalna w Polsce

Płaca minimalna to określona ustawowo kwota wynagrodzenia poniżej której nie można opłacać pracownika zatrudnionego na pełen etat. O jej wysokości decyduje rząd, po konsultacji z partnerami społecznymi (w ramach Komisji Trójstronnej). Wysokość płacy minimalnej w Polsce w 2012 roku została ustalona na poziomie 1500 pln. Oznacza to wzrost o 8,2% w stosunku do roku poprzedniego, kiedy to wynosiła 1386 pln. Warto zaznaczyć, iż kwota ta i tak jest mniejsza od postulowanego przez Solidarność minimalnego wynagrodzenia na poziomie 1596 PLN.

Na 27 państw Unii Europejskiej 20 posiada ustaloną ustawowo płacę minimalną. Pod względem jej wysokości Polska zajmuje 12 pozycję. Na pierwszym miejscu plasuje się Luksemburg, na ostatnim Bułgaria. Nie we wszystkich krajach płaca minimalna obowiązuje każdego. Przykładowo w Niemczech jest ona ustalona tylko dla niektórych zawodów jak np. malarz (11,5 euro/godz.), elektryk (9,7 euro/godz.) czy dekarz (10,8 euro/godz). Polska zajmuje również 12 pozycję biorąc pod uwagę parytet siły nabywczej. Jeżeli weźmiemy pod uwagę PKB na mieszkańca poziom płacy minimalnej w Polsce również pozostaje wysoki na tle innych państw UE.
Analizując dynamikę wzrostu płacy minimalnej za lata 2004 – 2010 należy podkreślić wysoki, procentowy wzrost wynagrodzeń sięgający 83%. Na tle pozostałych państw UE Polska plasuje się pod tym względem na 5. pozycji, tuż za Łotwą, Słowacją, Rumunią i Bułgarią. Czasy kryzysu nie spowolniły tempa wzrostu nominalnej płacy minimalnej w naszym kraju. Według danych Eurostatu w okresie od stycznia 2010 do stycznia 2011 roku Polska zajmuje 4. pozycję wśród państw UE. W 2011 roku większość państw UE nie zdecydowała się na podwyżkę płacy minimalnej. Można zatem skonkludować, iż w okresie od 2004 roku mamy w Polsce do czynienia z nieustannym wzrostem dynamiki wynagrodzenia minimalnego, co wyróżnia nas na tle pozostałych państw unijnych.

3. Dynamika płac w sektorze prywatnym i publicznym

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego przeciętne wynagrodzenie w Polsce, zarówno w sektorze publicznym jak i prywatnym, w latach 2004 - 2010 wzrosło o 41% (z 2 289 PLN w 2004 roku do 3 224 PLN w 2010 roku). Co ciekawe, płace w sektorze prywatnym wykazują znacznie niższą dynamikę wzrostu. W analizowanym okresie wzrosły z 2 141 PLN w 2004 roku do 3 042 PLN w 2010 roku (wzrost o 42%), podczas gdy w publicznym z 2 555 PLN w 2004 roku do 3 771 PLN w 2010 roku (wzrost o 48%). Największy wzrost odnotowano w 2008 roku, czyli na początku kryzysu. Wynosił on wówczas aż 12%. W kolejnych latach tempo wzrostu nieco wyhamowało, ale nadal utrzymywał się silny trend wzrostowy (w 2010 roku średnio 4,3%).

Powyższe dane nie uwzględniają inflacji. Biorąc ją pod uwagę wynagrodzenia realne w sektorze publicznym wzrosły jedynie o 1,9% w 2010 roku. Był to najniższy wzrost w całym analizowanym okresie 2004-2010.