Rozmowa kwalifikacyjna: gdy padają dziwne pytania

Przeczytaj także: Proces rekrutacji: zwiększ swoje szanse

Zdaniem Wojciecha Wyplera, Specjalisty ds. Zarządzania Zasobami Ludzkimi w Psychodiagnostyce w Rekrutacji i Selekcji, pytania-psychozabawy są ryzykowne: „Mogą one mieć na celu np. ocenę kreatywności czy osobowości kandydata. Jednym z przykładów jest pytanie – za kogo byś się przebrał na firmowy bal przebierańców? Udzielając odpowiedzi kandydat może mieć obawy (niestety czasem słuszne), że rekruter zechce wyciągać z odpowiedzi daleko idące wnioski, kierując się przy tym pozyskanymi gdzieś w Internecie pseudonaukowymi wskazówkami interpretacyjnymi. Może, zatem udzielić odpowiedzi tendencyjnej, która niewiele da bądź wprowadzi rekrutera w błąd”.

Na rozmowach kwalifikacyjnych zdarzają się również pytania naruszające granice prywatności. Należy pamiętać, że rozmowa o pracę ma przede wszystkim charakter oficjalny, służbowy. Art. 11 Kodeksu pracy wyraźnie określa, że pracodawca jest obowiązany szanować godność i inne dobra osobiste pracownika.

Pracodawca na rozmowie kwalifikacyjnej nie może zapytać przyszłego pracownika o poglądy polityczne, przekonania religijne czy też przynależność do grup etnicznych.

Niedopuszczalne jest również zadawanie pytań osobistych o rodzinę, partnerów czy też orientację seksualną. Większość tych danych podlega ochronie zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych.

Z drugiej strony Kodeks pracy wyraźnie określa informacje, jakich pracownik powinien udzielić swojemu potencjalnemu pracodawcy: imię i nazwisko, imiona rodziców, data urodzenia, miejsce zamieszkania, adres do korespondencji, wykształcenie i przebieg dotychczasowego zatrudnienia. W niektórych zawodach mogą być wymagane dodatkowe badania, dotyczące, np. stanu zdrowia bądź sprawności fizycznej, tak jak w zawodzie policjanta, straży miejskiej, pilota, czy pracownika ochrony.

Zdarza się jednak, że „nieprzepisowe” pytania padają podczas rozmowy o pracę. Jak wtedy na nie zareagować? „Przede wszystkim zachować spokój. Przepisy są po stronie kandydata, a takie pytanie przede wszystkim źle świadczy o pracodawcy. Najlepsza reakcja to spokojna, wyważona odpowiedź, w podobnym tonie, jak gdyby podszedł do nas ktoś na przyjęciu i zapytał, ile zarabiamy”, radzi Craig Bromfield z serwisu monsterpolska.pl.

Zgodnie z zasadą „asertywnie nie oznacza agresywnie” niekoniecznie trzeba od razu reagować ostro. Można odpowiedzieć z uśmiechem, ale wymijająco lub obrócić sytuację w żart, dając sobie tym samym chwilę na ocenę sytuacji, podpowiada monster polska.pl. Pracodawca, który miał dobre intencje, ale popełnił gafę, doceni odpowiedź z klasą i zmieni temat.

„Jeśli natomiast zacznie naciskać i domagać się odpowiedzi, będzie to sygnał, że przełożony może w przyszłości tendencję do naruszania przyjętych granic wynikających z relacji służbowych, a nawet mobbingu. Jeśli przykładowo na spotkaniu pada pytanie o orientację seksualną, można zapytać w jaki sposób orientacja wpływa na moją zdolność do wykonywania powierzonych obowiązków? Jeśli pracodawca naciska na odpowiedź i ciągnie temat, najlepiej podziękować za poświęcony czas i opuścić spotkanie. Poważny pracodawca takiego pytania nie zadaje. Należy też pamiętać, że w skrajnych przypadkach naruszenia praw można założyć sprawę w sądzie”, dodaje Craig Bromfield z monsterpolska.pl.

Jeśli pomimo złego wrażenia, jakie wywarła na nas osoba rekrutująca, nadal bardzo chcemy otrzymać daną pracę, możemy odpowiedzieć, że nasze życie prywatne nigdy nie kolidowało z wykonywanymi przez nas obowiązkami i zamierzamy takie podejście utrzymać.

Należy jednak pamiętać, że podczas rozmowy kwalifikacyjnej kandydat ocenia firmę, tak samo, jak przedstawiciel firmy - kandydata. Warto słuchać swojej intuicji. W procesie rekrutacji zdarzają się trudne czy stresujące sytuacje. Jeśli jednak podczas rozmowy przyszły pracodawca sprawia, że czujemy się bardzo niekomfortowo bądź też zadaje pytania, które świadczą o braku szacunku, należy się zastanowić czy jesteśmy taką pracą zainteresowani. Tym bardziej, że w miejscu pracy spędzimy prawdopodobnie kilka najbliższych lat, przypomina monster polska.pl.