Samozatrudnienie czy praca na etacie?

Przeczytaj także: Własny biznes bardziej dochodowy niż praca najemna

Duże koszty, niski podatek

Należy jednak pamiętać, że powyższe wyliczenia to wersja minimum. Jeśli bowiem dodamy do niej koszty uzyskania przychodu – np. opłaty za telefon oraz wydatki za benzynę czy amortyzację auta – różnica na korzyść własnej firmy będzie się zwiększać tym mocniej, im wyższe będą koszty. Przy tej samej kwocie 5500 zł brutto i miesięcznych kosztach w wysokości 2 tys. zł finansowa przewaga działalności nad etatem wzrasta do 341 zł miesięcznie (ponad 4 tys. zł rocznie) przy zwykłym ZUS i do 786 zł miesięcznie w przypadku preferencyjnych składek (ponad 9,4 tys. zł rocznie). W tym ostatnim przypadku i przy zarobkach na poziomie 8 tys. zł brutto miesięczna przewaga przekracza już 1120 zł, co w skali roku daje ponad 13,5 tys. zł więcej niż pensja etatowca.


Osoby, które decydują się na własną działalność gospodarczą, muszą mieć świadomość, że nie chronią ich już przepisy kodeksu pracy. Oznacza to m.in., że formalnie nie mają prawa do płatnego urlopu. W praktyce wygląda to tak, że przedsiębiorca może zawrzeć z firmą umowę o współpracy, w ramach której zagwarantuje sobie określoną liczbę płatnych dni bez świadczenia usług. Jeśli jednak z nich nie skorzysta, nie będzie miał prawa do finansowego ekwiwalentu czy przeniesienia ich na następny rok (tak jak ma to miejsce w przypadku etatu). W umowie o współpracę może też określić, jak długi będzie okres jej wypowiedzenia, ale samozatrudnionemu nie przysługuje już klasyczna odprawa.

Trzeba także pamiętać, że w razie choroby przedsiębiorca otrzymuje tylko niski zasiłek z ZUS, zazwyczaj zdecydowanie niższy, niż jego przeciętne, miesięczne zarobki - płacił przecież niskie, zryczałtowane składki, nie mające nic wspólnego z jego faktycznym przychodem. Tymczasem pracownik na etacie w razie choroby otrzymuje 80 proc. wynagrodzenia, a kobieta w ciąży – 100 proc. pensji. Jeśli na działalność gospodarczą decyduje się kobieta, która dopiero planuje mieć dzieci, musi liczyć się z tym, że w razie kłopotów w ciąży będzie otrzymywać z ZUS-u bardzo niskie świadczenia na zwolnieniu lekarskim – adekwatne do stawek, jakie płaciła. Tak samo mało otrzyma na urlopie macierzyńskim.

Głodowa emerytura przedsiębiorcy

Przy działalności gospodarczej należy także liczyć się z opłatą za usługi biura rachunkowego. Co prawda nie ma obowiązku rozliczania się z fiskusem przy pomocy księgowej, ale rzadko który przedsiębiorca chce wziąć na swoje barki prowadzenie księgowości. Pocieszeniem jest fakt, że wydatki na obsługę księgową można w całości zaliczyć w koszty, a więc tym samym – obniżyć podatek.

Przedsiębiorcy, którzy płacą najniższe możliwe składki ZUS, niezależne od faktycznych przychodów firmy, muszą liczyć się także z niską emeryturą. Z wyliczeń Tax Care wynika, że 30-letni dziś przedsiębiorca otrzyma na emeryturze świadczenie, które dzisiaj byłoby warte zaledwie 800 złotych.

Z drugiej strony, część pieniędzy zaoszczędzonych na rezygnacji z etatu można przeznaczyć na dodatkowe oszczędzanie na emeryturę w ramach nieobowiązkowego III filaru (np. IKE czy PSO, czyli programy systematycznego oszczędzania).

Agata Szymborska-Sutton,