Organizacje non profit - wynagrodzenia

Przeczytaj także: Wynagrodzenia osób z różnym wykształceniem

Ciągle jednak mała jest świadomość, w jaki sposób te organizacje są zarządzane i jak wynagradzani są zatrudnieni w nich pracownicy. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie determinantów i sposobów wynagradzania w organizacjach non-profit oraz ukazanie różnic w kształtowaniu płac w odniesieniu do firm nastawionych w swej działalności na zysk.

Czym są organizacje non-profit?

Zdefiniowanie organizacji działających w sektorze non-profit nie jest takie proste, jak to się na pierwszy rzut oka wydaje. Spotykanych określeń jest bowiem w tym obszarze dużo i każde akcentuje pewną charakterystyczną cechę takiej organizacji. W literaturze przedmiotu stosuje się kilka rodzajów nazw na ten typ działalności społeczno-gospodarczej. Pierwsze z nich to „organizacje charytatywne”, które utrzymują się dzięki dotacjom.

Drugie określenie to „organizacje niezależne” – gdyż są one zewnętrzne w stosunku do firm działających w sektorze publicznym i prywatnym. Nazywane są też „organizacjami wolontarystycznymi”, ponieważ w swojej pracy opierają się w dużym stopniu na pracy ochotników, czyli wolontariacie. Kolejne określenie, „organizacje zwolnione z podatku”, dotyczy głównie podmiotów działających w krajach zachodnich, które w określonych przypadkach nie muszą np. płacić podatków, lub są w tym zakresie specjalnie traktowane. Piąta nazwa, „organizacja pozarządowa”, to jedna z najpowszechniej używanych, a w swojej wymowie akcentuje niezależność podmiotu od administracji (rządu).

Ostatnie określenie to organizacja non-profit. Wyrażenie non-profit akcentuje, że jej działalność nie jest nastawiona na zysk, ale na zaspokajanie jakichś potrzeb. Nie oznacza to jednocześnie, że organizacja nie może prowadzić działalności gospodarczej. Może, tyle tylko, że dochody są przeznaczane na finansowanie działalności, a nie mogą być rozdzielone pomiędzy osoby pracujące czy ochotników.

Formalnie podmioty działające w sferze non-profit mają swoją regulację prawną w ustawodawstwie poszczególnych państw. Wg ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r o działalności pożytku publicznego i wolontariacie w Polsce, wprowadzono definicję organizacji pozarządowej. Art. 3. ust. 2 tej ustawy mówi: „organizacjami pozarządowymi są, niebędące jednostkami sektora finansów publicznych, w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, i niedziałające w celu osiągnięcia zysku, osoby prawne lub jednostki nieposiadające osobowości prawnej utworzone na podstawie przepisów ustaw, w tym fundacje i stowarzyszenia...”. Zakres tej definicji jest bardzo szeroki i poza wspomnianymi w niej stowarzyszeniami i fundacjami do podmiotów typu non-profit często zalicza się związki zawodowe, organizacje społeczne (komitety społeczne, rodzicielskie czy koła łowieckie) itp.

Ogół podmiotów określanych mianem organizacji pozarządowych skupiony jest w tzw. trzecim sektorze. Według definicji na stronie polskiego wolontariatu (wolontariat.org.pl), trzeci sektor to „przestrzeń publiczna, która nie jest działalnością gospodarczą nastawioną na zysk ani działalnością państwa, ale wysoko sformalizowaną działalnością społeczną”. Nazwa w swym znaczeniu nawiązuje do używanego przy określaniu aktywności społeczno-ekonomicznej podziału na trzy sektory. Pierwszy sektor to administracja publiczna, czyli sektor państwowy. Drugi sektor to sektor prywatny – ogólnie rozumiana sfera biznesu, czyli wszelkie instytucje i organizacje, których działalność jest nastawiona na zysk. Trzeci sektor, jak wspomniano wcześniej, to „ogół prywatnych organizacji, działających społecznie i nie dla zysku, czyli organizacje pozarządowe (organizacje non-profit).”