Wczasy pod gruszą: wypoczynek na koszt pracodawcy

Przeczytaj także: Odpis na ZFŚS: I rata do 31 maja

Zwyczajowo określenie "Wczasy pod gruszą" tyczy się wypoczynku dofinansowywanego ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Ale dofinansowanie może być również przekazywane w postaci świadczenia urlopowego jak i dodatkowej premii. każdy z tych sposobów wsparcia pracownika jest jednak inaczej regulowany - inne są obciążenia podatkowe czy składkowe. Nie we wszystkich przypadkach jednak pracownik może wydać w sposób dowolny dofinansowanie - wyjątek stanowi wsparcie z funduszu socjalnego wypoczynku dzieci.

Wczasy pod gruszą opłacane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych mogą być - co jest oczywiste - tylko w zakładach, w których fundusz taki istnieje. A jak stanowi ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, ZFŚS musi być utworzony tylko w firmach zatrudniających według stanu na dzień 1 stycznia danego roku co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty (o ile nie zrezygnowano w firmie z utworzenia tego Funduszu). Firmy zatrudniające mniej niż 20 pracowników nie mają obowiązku tworzenia Funduszu. Zasada ta jednak nie dotyczy jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, które muszą tworzyć Fundusz bez względu na liczbę zatrudnianych pracowników.

W mniejszych firmach (zatrudniających poniżej 20 pracowników) nie ma już obowiązku tworzenia ZFŚS (ale fundusz taki może powstać), mogą być jednak wypłacane świadczenia urlopowe, o ile przewidywać je będzie układ zbiorowy pracy, regulamin wynagrodzeń czy też zapisy w umowach o pracę. W części firm wypłacane są z kolei w ramach wynagrodzeń wakacyjne "premie" na wypoczynek.

Wsparcie z funduszu socjalnego może otrzymać pracownik udający się na co najmniej 14-dniowy urlop (trwający przez kolejne 14 dni kalendarzowych). Środki na wakacje pod gruszą wypłacane w ramach Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych są zróżnicowane ze względu na sytuację pracownika, na ich wysokość mają więc wpływ dochody rodziny pracownika jak i jego sytuacja rodzinna, co oznacza też, że nie każdy pracownik może takie dofinansowanie otrzymać (szczegółowe zasady określa regulamin funduszu socjalnego). Nieopodatkowane są do wysokości 380 złotych, od dofinansowania powyżej tej kwoty podatek jest naliczany według ogólnych reguł. Jeśli z funduszu świadczeń socjalnych są finansowane dopłaty do wypoczynku dzieci i młodzieży w wieku do 18 lat (o ile wypoczynek ten organizuje podmiot prowadzący taką działalność), to dopłaty są zwolnione z opodatkowania w pełnej wysokości. Dopłaty w ramach ZFŚS są zwolnione z "ozusowania", czyli nie wlicza się ich do podstawy naliczania składek. Aby otrzymać takie dofinansowanie, pracownik musi złożyć odpowiedni wniosek, w którym na ogół deklaruje też sytuację finansową swojej rodziny.

W przypadku wsparcia w ramach świadczenia urlopowego nie ma kwoty zwolnienia podatkowego, podatek jest więc płacony od całej kwoty świadczenia. Wysokość świadczenia urlopowego nie może jednak przekroczyć wysokości odpisu podstawowego na ZFŚS, właściwego ze względu na rodzaj zatrudnienia pracownika (wysokość tego odpisu definiuje wspomniana wcześniej ustawa). Świadczenie urlopowe może być wypłacane przez pracodawcę raz w roku każdemu pracownikowi korzystającemu w danym roku kalendarzowym z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych. Do wysokości wspomnianego odpisu świadczenie urlopowe nie podlega "ozusowaniu", kwota powyżej odpisu podlega już obowiązkowi uiszczania od niej składek.

Z kolei kwoty wypłacane w ramach premii "wakacyjnych" są opodatkowane w całości, ich wypłata obciąża również podstawę naliczania składek na ubezpieczenia społeczne.